Rybitwa rzeczna (Sterna hirundo) to gatunek średniej wielkości ptaka wędrownego z rodziny mewowatych (Laridae). Do Polski zwykle przylatuje w kwietniu zaś odlatuje już w sierpniu. Część ptaków może przybywać jednak dłużej, nierzadko jeszcze w październiku są spotykane ptaki zwłaszcza nad morzem. Rybitwy wyróżniają się smukłą sylwetką z wąskimi spiczasto zakończonymi skrzydłami czym w locie przypominają jaskółki. Rybitwa rzeczna ma dość długi czerwony dziób z czarną końcówką oraz czerwone nogi. Na głowie ma czarną czapeczkę, skrzydła z wierzchu i grzbiet popielate, a reszta w kolorze białym. Ma również dość długi rozwidlony ogon.
Zgodnie z nazwą często można ją spotkać nad rzekami, ale tymi większymi jak Wisła, Odra, Bug, gdzie gniazduje głównie na piaszczystych wyspach. Często można ją również spotkać nad jeziorami. Żywi się głównie mały rybkami, na które poluje charakterystycznie uderzając z powietrza w wodę. W przeciwieństwie do mew rybitwy nie przysiadują na wodzie, lecz na brzegu lub na wystających z wody gałęziach. W Polsce jest to gatunek nielicznie lęgowy, a jego populacja była szacowana na 6000-8000 par. W woj. łódzkim jest to gatunek rzadko lęgowy z populacją szacowaną na 350 par, z czego większość bo do 270 par gniazduje na Zb. Jeziorsko. W pozostałej części województwa brak jest większych kolonii lęgowych. W ostatnich latach miejscem gdzie występowała druga co do wielkości kolonia lęgowa były osadniki w Tomaszowie Mazowieckim, jednak w wyniku naturalnej sukcesji rybitwy zaprzestały tam gniazdować. W tym roku jednak pojawiła się nowa kolonia tego gatunku na Zbiorniku Sulejowskim w Sulejowskim Parku Krajobrazowym. Ostatnio w ramach monitoringu rybitw na zbiorniku policzyłem lęgowe tu rybitwy. Wynik jest dość zaskakujący nowa kolonia rybitw rzecznych liczy aż cn. 70 par. W ostatnich latach rybitwy rzeczne gniazdowały tutaj nieregularnie i tylko pojedyncze pary. Tak licznie występowały tutaj tylko w latach 70 i 80 ubiegłego wieku, później rybitwy stopniowo zanikały z tego terenu. Można przypuszczać, że część z tych ptaków pochodzi z zanikłej kolonii lęgowej w Tomaszowie Maz. Na zbiorniku w tym roku ponownie gniazdują też rybitwy czarne, ale ich liczba w tym roku jest dość niska bo tylko 14 par co przy rekordowej ilości 61 par z zeszłego roku wygląda dość blado. Jest jednak mała szansa, że gniazd jeszcze przybędzie bo w jednym miejscu obserwowałem zaniepokojone ptaki, ale gniazd nie stwierdziłem. W kolonii rybitw rzecznych zaś są już pierwsze młode, a między nimi jest też cn. 5 gniazd mewy śmieszki, która również gniazduje tu w ostatnich latach nieregularnie w zmiennej liczbie. Rybitwa rzeczna jest umieszczona w Czerwonej Księdze Ptaków Ziemi Łódzkiej podobnie jak rybitwa czarna i mewa śmieszka. Jest również umieszczona w załączniku I dyrektywy ptasiej. Wymaga ona ochrony czynnej, a dużym zagrożeniem dla niej jest prócz drapieżnictwa, regulacja rzek oraz duża presja turystyczna związana z turystyką nadwodną. Mamy nadziej, że ten ciekawy i rzadki gatunek ponownie zostanie stałym elementem lęgowym tutejszej awifauny.
Literatura:
Chodkiewicz T., Kuczyński L., Sikora A., Chylarecki P., Neubauer G., Ławicki Ł., Stawarczyk T. 2015. Ocena liczebności populacji ptaków lęgowych w Polsce w latach 2008–2012. Ornis Polonica 56: 149–189.
Janiszewski T., Podlaszczuk P., Wężyk M., Wojciechowski Z. 2016. Czerwona Księga Ptaków Ziemi Łódzkiej. Towarzystwo Przyrodników Ziemi Łódzkiej. Łódź.
Tabor J., Ciach M., Chmielewski S. 1999. Awifauna zbiornika Sulejowskiego w okresie lęgowy. Kulon 4, 1-2: 65-72.
