31 lat Parku Krajobrazowego Międzyrzecza Warty i Widawki

Klauzula informacyjna dot. przetwarzania danych osobowych na podstawie obowiązku prawnego ciążącego na administratorze. Szczegółowe informacje znajdują się w zakładce: Polityka prywatności.

007Park Krajobrazowy Międzyrzecza Warty i Widawki powołano 14 września 1989 roku jako czwarty spośród siedmiu parków krajobrazowych położonych w granicach obecnego województwa łódzkiego. Ta swoiście piękna kraina licząca 25.330 ha leży na południowy wschód od Sieradza, w obrębie dziewięciu gmin: Widawy, Konopnicy, Burzenina, Zapolic, Sieradza, Sędziejowic, Ostrówka, Ruśca oraz Zduńskiej Woli.

Przez park przepływa trzecia co do długości rzeka w Polsce – Warta, która na jego terenie przyjmuje duży prawobrzeżny dopływ – Widawkę i lewobrzeżny – Oleśnicę. Zanim Widawka wpadnie do Warty pochłania jeszcze Grabię i Nieciecz, tworząc wyjątkowy i interesujący węzeł hydrologiczny. Warto podkreślić, że koryta tych rzek wraz z najbliższym otoczeniem mają prawie w całości charakter naturalny lub tylko w niewielkim stopniu przekształcony przez człowieka. To właśnie te naturalne doliny rzeczne wraz z zamieszkującym je światem roślinnym i zwierzęcym stały się głównym przedmiotem ochrony w Parku Krajobrazowym Międzyrzecza Warty i Widawki.

Flora parku jest bardzo zróżnicowana. Ze względu na niewielkie zmiany spowodowane działalnością człowieka. Niezwykle bogata jest roślinność łąkowa, bagienna
i wodna. Zinwentaryzowano tu ponad 600 gatunków roślin naczyniowych, wśród których znaczna część to rośliny chronione i rzadkie w skali kraju. W miejscach o dużej ekspozycji słonecznej, najczęściej na stromych zboczach o podłożu bogatym w węglan wapnia, występują murawy kserotermiczne.

Fauna parku to przede wszystkim zwierzęta związane z siedliskami łąkowymi i wodnymi. Naturalne doliny rzeczne, a także torfowiska są doskonałą ostoją dla wielu gatunków ptaków. Wśród nich wymienić można: czaple siwe, żurawie, nurogęsi, derkacze, błotniaki stawowe. Teren parku to również cenne siedlisko występowania płazów. Stwierdzono tutaj obecność 12 z 18 krajowych gatunków tej grupy zwierząt. W rzekach występują dwa gatunki minogów (strumieniowy i ukraiński) oraz 34 gatunki ryb. Na mokradłach graniczących z lasami stałym elementem jest widok wygrzewających się zaskrońców. Spośród 42 gatunków ssaków zasiedlających teren parku 12 gatunków to nietoperze. Znaleziono tu kolonie m.in. borowca wielkiego, nocka Natterera, nocka wąsatka
i Brandta, karlika malutkiego i większego oraz mopka.

Atrakcyjność parku podnoszą liczne zabytki architektury, zarówno sakralnej jak i dworskiej, zabytkowe parki, stanowiska archeologiczne, pradawne osady, a także piece do wypału wapienia. Zabytkiem o znaczeniu krajowym jest murowany w stylu romańskim kościół św. Urszuli i Jedenastu Tysięcy Dziewic w Strońsku z przełomu XII/XIII wieku. Najcenniejszym fragmentem kościoła jest kamienny, półokrągły tympanon znajdujący się nad wejściem do obecnego prezbiterium. Na zewnętrznych ścianach prezbiterium znajdują się pozostałości po rytualnym krzesaniu ognia za pomocą świdra ogniowego. Na uwagę zasługują również: kościół pobernardyński z klasztorem w Widawie, murowany kościół św. Wojciecha i św. Stanisława w Burzeninie, późnorenesansowy kościół św. Anny w Chojnem, wczesnobarkowy, popauliński kościół św. Rocha w Konopnicy, a także drewniany kościół Zwiastowania Najświętszej Marii Panny z 1770 r. w Rychłocicach. Na obszarze parku odnaleźć można również zabytkowe obiekty rezydencjonalne, które znajdują się między innymi w Konopnicy, Rychłocicach, Witowie, Wielgiem. Zabytki gospodarcze to spichlerze w Rychłocicach i Konopnicy, młyny wodne w Konopnicy i Zborowie, gorzelnia w Rychłocicach oraz piece do polowego wypału wapienia znajdujące się w Brzykowie i Majaczewicach. Dużą wartość naukową mają również stanowiska archeologiczne, których przykładem jest tzw. Zamczysko w Konopnicy.

Dla zachowania najcenniejszych walorów przyrodniczych Parku Krajobrazowego Międzyrzecza Warty i Widawki utworzono na jego terenie 4 rezerwaty:

Rezerwat florystyczny Winnica zajmuje powierzchnię 1,54 ha  i obejmuje niezwykle cenną przyrodniczo oraz krajobrazowo skarpę opadającą ku dolinie Warty. Celem utworzenia tego rezerwatu jest zachowanie zespołu muraw oraz zarośli kserotermicznych. Występująca tu ciepłolubna roślinność, związana z wapiennym podłożem stanowi jedyne w środkowej Polsce stanowisko muraw kserotermicznych o charakterze stepu kwietnego. Szczególnie cennymi gatunkami występującymi na terenie rezerwatu jest: aster gawędka, dzwonek boloński i syberyjski, miłek letni, pszeniec różowy, pierwiosnka lekarska.

Rezerwat torfowiskowy Korzeń o powierzchni 34,93 ha obejmuje kompleks bagien śródleśnych o dużej wartości przyrodniczej. Powołany został dla zachowania torfowiska o charakterze przejściowym oraz biocenoz olsu torfowcowego i porzeczkowego. Ponadto występuje tutaj wiele chronionych i rzadkich roślin: rosiczka okrągłolistna, rosiczka długolistna, bagno zwyczajne, żurawina błotna, grzybienie białe.

Rezerwat leśny Hołda o powierzchni 71,24 ha obejmuje kompleks dobrze zachowanych naturalnych lasów niżowych Nizin Środkowopolskich. Obszar rezerwatu jest zróżnicowany pod względem struktury siedlisk leśnych. Występują w nim płaty grądu, boru wilgotnego i świerkowego, olsu porzeczkowego, łęgu jesionowo-olszowego. Ponadto rezerwat wyróżnia się nieprzeciętnym pięknem krajobrazu, a szczególnego uroku dodaje mu wcinająca się w ścianę lasu rzeka Warta.

Rezerwat bagienny Grabica zajmuje powierzchnie 8,26 ha i obejmuje kompleks przejściowych i niskich torfowisk oraz eutroficznych bagien z udziałem licznych gatunków roślin rzadkich i chronionych.

Karolina Piasecka