Katedra Badania Bioróżnorodności Biologicznej, Dydaktyki, Bioedukacji z Łódzką Grupą Lokalną Ogólnopolskiego Towarzystwa Ptaków na Wydziale Biologii Uniwersytetu Łódzkiego zorganizowały 22 marca br. XXIX Zjazd Ornitologów Ziemi Łódzkiej. Jest to coroczne spotkanie będące podsumowaniem obserwacji ornitologicznych w regionie łódzkim. Spotkanie jak zwykle zgromadziło wielu obserwatorów ptaków zarówno amatorsko, jak i naukowo zajmujących się awifauną. Wśród prelegentów wystąpił również pracownik Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Łódzkiego, z Oddziału Bolimowskiego Parku Krajobrazowego – Kinga Nowak, badająca populację pliszki górskiej m.in. na rzece Rawce.

Pierwsze wystąpienie p. dr Tomasza Janiszewskiego odnosiło się do Kartoteki Rzadkich Gatunków Ptaków oraz ukazywało wyniki VIII Międzynarodowego Spisu Bociana Białego, którego koordynatorem w województwie łódzkim był Uniwersytet Łódzki z liderką projektu Aleksandrą Janiszewską.

Wśród rzadkich gatunków ptaków obserwowanych na Ziemi Łódzkiej w 2024 r. znalazła się uszatka błotna Asio flammeus, o której śmiało można powiedzieć, że była odkryciem sezonu i główną gwiazdą obserwacji! W okolicach Łęczycy gniazdowało aż 7 par! U sokoła wędrownego Falco peregrinus naliczono co najmniej 3 lęgi. Obserwujemy go w Elektrowni Bełchatów, EC-3 w Łodzi, EC-4 w Łodzi (aż dwie pary!) i w Tomaszowie Mazowieckim. Co ciekawe, w zachowaniu tego gatunku obserwuje się powrót do dawniej zajmowanych siedlisk leśnych. Takie sygnały pojawiają się z całej Polski i podobnie możemy mówić o tym zjawisku w woj. łódzkim. W 2024 r. zarówno wiosną, jak i jesienią odnotowano występowanie sóweczki Glaucidium passerinum na terenie gm. Ręczno. Na terenie Pabianic występuje zaś para dzięcioła białoszyjego Dendrocopos syriacus, gatunku który od lat 70. XX w. pojawił się w naszym kraju i zasiedlił głównie wschodnią część Polski. Na Ziemi Łódzkiej przebiega granica jego zasięgu i w 2024 r. stwierdzono występowanie 1 pary we wspomnianych Pabianicach, w Łodzi zaś obserwowana jest jedna para dzięcioła o cechach dzięcioła syryjskiego.

W ubiegłym roku, dokonano szeregu obserwacji dzierlatki Galerida cristata. W Polsce najbardziej liczna jest w części południowo-zachodniej, choć jeszcze w latach 90. XX w. obecna była także w wielu miastach Polski środkowej i wschodniej, m.in. w Warszawie, w Płocku i w Białymstoku. Dalsze sygnały o jej bytności pozwolą na stwierdzenie, czy gatunek ten ponownie zasiedla obszary woj. łódzkiego. Ciekawą osobliwością była wodniczka Acrocephalus paludicola – 3 samce obserwowane są nadal w dolinie Neru! Na terenie Zb. Jeziorsko od 30 lipca do 20 października widziany był kormoran mały Microcarbo pygmaeus. Kolejnym ciekawym gatunkiem był: kobczyk Falco vespertinus – łącznie 42 obserwacje w maju i pod koniec sierpnia 2024 r. oraz górniczek Eremophila alpestris – 50 osobników w gminie Rzeczyca widziane 9 lutego 2024 r. Dokonano także interesujących obserwacji niesłychanie rzadkiego gatunku, jakim jest bernikla białolica Branta leucopsis (5 obserwacji). W ostatnim czasie wreszcie przełamuje się populacja kani rudej Milvus milvus i łącznie w 2024 r. mamy 25 obserwacji głównie w dolinie Bzury, Neru, Słudwi i na Zb. Jeziorsko. Ciekawym zjawiskiem są obserwacje siniaka Columba oenas. W latach 80. na Ziemi łódzkiej nie było ich więcej niż 10 par, a obecnie liczba ich znacząco wzrosła nawet w okresie pozalęgowym. Na zakończenie prezentacji dr. Tomasz Janiszewki zachęcił do udziału w Monitoringu Pospolitych Ptaków Lęgowych https://otop.org.pl/naszeprojekty/liczymy/monitoring-ptakow-polski/mppl/

Kolejnym wystąpieniem była prezentacja Krzysztofa Dudzika i Grzegorza Sobczaka pn. „Co wiemy o populacji łabędzia krzykliwego Cygnus cygnus zamieszkującego południową Polskę po 20 latach badań? ", która odsłoniła aktualizację dotyczącą tras migracji tego gatunku, w czym pomagają nowe metody badawcze jakimi są urządzenia telemetryczne. Kolejnym tematem był referat Kingi Nowak z Oddziału Bolimowskiego Parku Krajobrazowego oraz Przemysława Boguszewskiego „Występowanie pliszki górskiej Motacilla cinerea we wschodniej części woj. Łódzkiego”. Badaniem zostały objęte rzeki: Rawka, Korabiewka, Łupia – Skierniewka, Krzemionka, Chojnatka i przyjęto metodykę co najmniej dwukrotnych kontroli w okresie od marca do początku lipca. Objęto nimi wszystkie młyny, elektrownie wodne, piętrzenia, mosty drogowe, kolejowe i kładki piesze. Prowadzono obserwacje wizualne, jak i słuchowe. Łącznie stwierdzono 30-33 par lęgowych Motacilla cinerea.

O czynnej ochronie i monitoringu płomykówki Tyto alba w południowo-zachodniej części Ziemi Łódzkiej opowiedział Bartłomiej Bobrowski, dzieląc się dobrymi praktykami w zakresie poszukiwania potencjalnych miejsc występowania, rozstawiania budek, wykorzystywania materiałów konstrukcyjnych do budowy skrzynek, a także podzielił się pomysłami i „patentami” na umieszczanie schronień dla płomykówki. Wykładem zamykającym spotkanie była opowieść fotograficzna uczestników wyjazdu ornitologicznego do Maroka.

Serdecznie zachęcamy do obserwacji i życzymy wielu skrzydlatych myśli dla wszystkich ornitologów zaangażowanych w monitoring ptaków!

Więcej zdjęć znajda Państwo tutaj.